Monday, October 26, 2020

Sunday, October 11, 2020

Ο κατά Πεσσόα ορισμός της τέχνης


 

Μάρτης 2010, Άγιος Διόνυσος: Ο sen_saven παρέα με 5-6 παππούδια/γραίες συζητά για το τι είναι 'τέχνη' (το γιατί ο sen_saven βρισκόταν γύρω από το ίδιο τραπέζι μαζί υπερ-ματσωμένους ροταριανούς, ακριβώς την περίοδο που ο τραπεζικός του λογαριασμός παρέμενε αυστηρά κάτω από το ποσό των 500 ΕΥΡΩ είναι ένα ακόμα από τα μυστήρια της τέχνης)

- Ο sen_saven πιστεύει ότι η τέχνη έχει να κάνει με το πόσο σκληρά εργάστηκε ο καλλιτέχνης!, αναφωνεί κατηγορηματικά ένα από τα παππούδια.

- Δεν είπα αυτό, αμύνεται ο sen_saven. Σχεδόν πάντα, όμως,  η ποιότητα ενός 'έργου τέχνης' έχει να κάνει με το πόση αφοσίωση (πέστο δουλειά) έβαλε πάνω του αυτός που το έφτιαξε.

- Στο μουσείο σύγχρονης τέχνης της Νέας Υόρκης, η άλλη πήρε τα 'κακά' του σκύλου της, τα έβαλε σε μια κονσέρβα και τα εκθέτει!... Είναι τέχνη αυτό?!?!?, επεμβαίνει μία από τις γραίες.

...και η κουβέντα πήγε παρακάτω μέχρι που τα παππούδια κουράστηκαν (είχε περάσει και η ώρα (9 το βράδυ)) και το διαλύσαμε...


Στο βιβλίο της Ανησυχίας, ο Πεσσόα, εκτός από το να δίνει ατάκες στον Θανάση, εξηγεί, όμορφα και σταράτα το τι είναι τέχνη:

Η τέχνη συνίσταται στο να κάνουμε τους άλλους να νιώσουν αυτό που νιώθουμε εμείς, στο να τους απελευθερώσουμε από τον εαυτό τους, προτείνοντας την προσωπικότητα μας σαν μια ιδιόμορφη απελευθέρωση.... Ας υποθέσουμε παρόλαυτα πως θέλω να επικοινωνήσω με τους άλλους, δηλαδή να κάνω το συναίσθημα μου τέχνη, γιατί τέχνη είναι η κοινοποίηση της μύχιας ταύτισης μας με τους άλλους, ταύτιση χωρίς την οποία δεν υπάρχει τρόπος επικοινωνίας αλλά ούτε και ανάγκη. Αναζητώ λοιπόν ένα κοινότυπο ανθρώπινο συναίσθημα στον ίδιο τόνο, είδος και μορφή με αυτό που αυτήν την στιγμή αισθάνομαι για τους απάνθρωπους και ολότελα προσωπικούς λόγους ότι είμαι (κάποιος) βοηθός λογιστή κουρασμένος ή (κάποιος) κάτοικος Λισαβώνας που πλήττει. Και διαπιστώνω πως το είδος του συναισθήματος που συγκινεί την κοινή ψυχή με τον ίδιο τρόπο που εγώ είμαι συγκινημένος, είναι η νοσταλγία της χαμένης παιδικής ηλικίας.


Και είναι αλήθεια... πόσες φορές έχεις πάει σε μια καλή συναυλία και φεύγεις απόλυτα συγχρονισμένος με αυτούς που παίζανε... ή όταν διαβάζεις ένα καλό βιβλίο γίνεσαι για λίγο ένας Έκο ή ένας Τζους (δες εδώ μια βλαστήμια με @@...τρίζουν τα κόκκαλα και των δύο ντουετιάρικα).